Economisch herstel of een diepgravender crisis?

Onzekerheden over herstel

Op maandag 25 januari zal in het VPRO-programma Tegenlicht — dat tussen 20:55 uur en 21:45 uur via Nederland 2 wordt uitgezonden met de titel 2010: Buigen of barsten? — de vraag aan de orde worden gesteld of het economisch herstel intussen is ingezet — zoals sommige deskundigen beweren — of moet het ergste ons alsnog overspoelen? — zoals zeker even deskundige economen en andere geleerden ons waarschuwen.
Waar het in ieder geval in de dagelijkse praktijk op neerkomt, is voor velen wel heel duidelijk: slagen we erin om in het pas begonnen jaar de noodzakelijke ingrepen te verrichten die economische hervormingen van fundamentele aard zullen genereren, of kijken we toe hoe — al dan niet langs lijnen van geleidelijkheid — de volgende crisis ons onverbiddelijk in een houdgreep neemt?
Om antwoorden op de vragen te krijgen, alsook andersoortige reacties, heeft Tegenlicht economen benaderd en investeerders. Aan het woord komen de schrijver Marc Faber, die tevens een naam heeft gemaakt als beleggingsgoeroe. Ook superbelegger Jim Rogers kan zijn zegje doen. Voor de samenstelling alsmede de regie van deze nieuwste Tegenlicht-aflevering is Jos de Putter (*1959) verantwoordelijk.
__________
Foto: Regisseur Jos de Putter.

VPRO's Tegenlicht over 'missies' in Afghanistan

In het VPRO-programma Tegenlicht wordt op maandag 18 januari — tussen 20:55 uur en 21:50 uur — de aflevering getiteld Exit Afghanistan! van Mariusz Pilis en Olaf Oudheusden uitgezonden.

Een coalitie van troepen uit het westen bevindt zich al geruime tijd — volgens menigeen veel te lang — in Afghanistan. Soldaten van die naties raken nu al zeven jaar betroken in gevechten. Nu wordt dan — eindelijk — steeds vaker de vraag gesteld of het westen (nog wel) iets te zoeken heeft in dat land. Het zijn echter niet alleen de betrokkenen uit de westerse landen die zich dat afvragen,doch tevens deskundigen, en niet te vergeten: een steeds groter wordend aantal inwoners van de diverse landen die aan datgene meedoen wat eufemistisch als missie wordt gekwalificeerd. Ook dat is een uiting van de uiterst kwalijke leugenachtigheid waarmee verantwoordelijke politici in westerse regeringen zichzelf en de burgers een rad voor ogen willen draaien. Het gevolg is ook in die context dat meer en meer 'kiezers' zich van de traditionele politiek afwenden en al te vaak in handen vallen van extreem weerzinwekkende rattenvangers, variërend van hoogst blond tot en met diep-bruin.
Aangezien politici nu eenmaal behoren tot de meest hardleerse categorie van tweebenige wezens, zullen ze hun leugenachtig steeds opnieuw zo lang volhouden tot ze opnieuw worden betrapt, met alle rampzalige gevolgen van dien. Kortom: uitzinnig abject.

Een duel met betrekking tot de levering van gas

Eertijdse coalitiegenoten

Tot ongeveer 2005 waren de zich sociaal-democraat noemende Gerhard Schröder (*1944) van de Duitse SPD en de zichzelf als links beschouwende Joschka Fischer (*1948) van de Duitse partij Die Grünen, bondgenoten. Toen kwam er een einde aan de rood-groene coalitie die de Bondsrepubliek regeerde. Schröder fungeerde in twee kabinetten als bondskanselier, Fischer was in diezelfde regering een zeer succesvolle minister van Buitenlandse Zaken.

Inmiddels hebben die beiden afscheid genomen van de dagelijkse partijpolitiek, maar niet van het bedrijven van politiek of het kiezen van partij, en al helemaal niet van het uitoefenen van invloed en macht. In de wereld van olie en gas, één der drie belangrijkste drijfveren welke de komende tijd nog veel problemen zullen veroorzaken in het dagelijks leven van enige miljarden mensen; oorlogen zijn daarbij niet uitgesloten.


Het dictaat van Gerhard Schröder
Schröder legt al zijn gewicht in de schaal voor een Russisch project — Nordstream — dat gas vanuit Siberié naar het Westen wil transporteren via de Oostzee. Zijn functie is zeer omstreden, aangezien hij zich reeds in zijn tijd als bondskanselier daarvoor heeft ingezet; thans is hij voorzitter van de raad van aandeelhouders van dat consortium. Zijn positie is inmiddels in westerse streken welo wat verder omstreden geraakt door het gasconflict dat tussen de Oekraïneen Rusland heeft gewoed.

Fischers pretenties

Fischer pretendeert daarentegen dat hij onafhankelijk wenst te blijven van Rusland, en is als adviseur verbonden aan Nabucco, een firma die een pijpleiding die het gas uit het urkse Ezerum moet doorpompen. 

Daarbij weet hij zich gesteund door de Europese Unie en door de Amerikanen. Toch zit er aan zijn gaswerkzaamheden eveneens een vreemd luchtje: dat van de riekende pecunia. Volgens sommige insiders heeft hij voor zijn inzet een bedrag ontvangen dat zes nullen telt.

Reportage op ZDF

De reportage Duell ums Gas zal door het ZDF worden uitgezonden in de nacht van woensdag 13 op donderdag 14 januari, tussen 00:35 uur en 01:20 uur.

Details omtrent de verschillende posities van de beide heren en de verschillende consortia in kwestie zullen daarin zeker aan de orde komen, en als het even meezit, wordt de eportage binnen niet al te lange tijd door het ZDF, al is het op de cultuurzender Arte, herhaald.

____________

Afbeeldingen

1. Voormalig bondskanselier van de BRD Gerhard Schröder.

2. Voormalig minister van Buitenlandse Zaken der BRD, Joseph Martin Fischer.

BBC's Panorama deze keer over Jeruzalem

Op maandag 21 januari zendt BBC One Television een aflevering uit van het internationaal gewaardeerde, maar hier en daar eveneens gevreesde, kritische programma Panorama uit, dat niet alleen kwalijke praktijken en aanverwante zaken aan de kaak stelt, maar eveneens niet zelden diepgravende reportages organiseert waarbij regelmatig kwesties worden belicht, die voor justitieel onderzoek in aanmerking blijken te komen. Kortom, een tak van journalistiek die het algemeen belang dient en alleen al daardoor zijn bestaansrecht ruimschoots heeft bewezen.

De aflevering van 11 januari — die te zien zal zijn tussen 21:30 uur en 22:00 uur onze tijd — heeft Jeruzalem als thema. israeli's zijn van meing dat de stad nimmer mag worden opgedeeld, Palestijnen daarentegen claimen het oostelijke deel ervan.
Jane Corbin bezoejt diverse delen van Jeruzalem, en het resultaat van haar bevindingen worden de kijker in de bewuste uitzending voorgelegd.
__________
Afbeelding: Jeruzalem. Gezicht op de oude en nieuwe stad, vanaf de Olijfberg.

Een steekhoudend argument tegen Malaria

Acties voor het Rode kruis

Naar de radiozender 3FM luister ik nooit, simpelweg omdat ik met 'die wereld' niet de geringste affiniteit heb. Maar zelfs ik weet wie Giel Beelen is en welke functie hij vervult. Dat komt doordat een mens heel veel registreert, waarvan hij echter niet beseft dat het ergens op zijn harde schijf wordt opgeslagen. Dat geldt voor letters en beelden, alsook voor geluiden en andere fenomenen. Tijdens het omslaan van het blad van een krant wordt er allerlei informatie in het 'cache-geheugen' geparkeerd, en mede daardoor weet ik van sommige mensen dat ze in de categorie sport horen, ook al mijd ik dat fenomeen even hard als de opgemelde radiozender.

Maar zo kon het ook gebeuren dat ik wist wat men in de wereld van de populaire muziek met het Glazen Huis bedoelt. Dit jaar staat het op het centrale plein van Groningen: de Grote Markt, waar zich aan de zuidzijde de grootste horeca-concentratie van Europa bevindt. Totdat het zogenoemde kerstfeest in alle hevigheid losbarst, proberen de in dat doorzichtige pand opgeslotenen zoveel mogelijk geld bijeen te praten, alsook via verzoeknummers en wat niet al meer. In Stad en Ommelanden wordt in allerlei clubs en verenigingen, in zaken en gezinnen, door scholieren, studenten en andersoortige burgers en buitenlui heel hard meegedaan met de meest 'ondenkbare' acties. Het uiteindelijke bedrag dat al die inspanningen oplevert en dat men in Groningen graag hoger zou zien dan de opbrengst van verleden jaar in Utrecht — en daar lag die op 5,7 miljoen euro —, komt ten goede aan het Rode Kruis voor de bestrijding van de steeds verder oprukkende, zeer kwalijke ziekte Malaria.

'Neefjes' en 'nichtjes'

Hoewel het december is en er nu al bijna een week relatief lage temperaturen heersen, heb ik diverse keren moeten vaststellen dat er bij mij in huis toch nog enkele neefjes rondbanjeren, welke een eeuw geleden nog als nichtjes werden gekwalificeerd, althans in de schoolboekjes Op de boerderij. Die paar steekvliegen laten mijn lijf sedert enkele maanden consequent met rust: slechts bij vlagen en verleden jaar de hele zomer hadden ze het op mij voorzien, vooral als ik sliep. Maar na inname van een dosis Ledum palustre zijn na een half uur de jeuk en bijbehorende verschijnselen verdwenen.
Het scherm van het lcd-televisietoestel dient als rustplaats voor die enge beesten. Aan de binnentemperatuur in mijn woning kan dat nauwelijks liggen, aangezien die ik die niet boven 14 graden Celsius laat uitkomen. Hoe zeer mij persoonlijk het wetenschappelijke bewijs ontbreekt, ga ik ervan uit dat de sterkere aanwezigheid van die 'muggen' dan ooit tevoren in de wintermaand wijst op klimaatverandering.

Volksvijand Nummer 1

Voor het geval u nu mocht denken dat we zomaar overstappen naar Afghanistan of een ander deel van de aarde, maar in ieder geval ver weg, waar zich lieden schijnen op te houden die zich bij tijd en wijle gedragen alsof ze de hele mensheid wensen uit te roeien — met uitzondering van de eigen groep — waarbij ze lijken op de volgelingen van diverse dictatoriaal regerende, geïncarneerde gruwelen als Hitler en Stalin, Mao en Bush junior —, dan zit u op het verkeerde spoor, aangezien ik in de sfeer van de actie van het Glazen Huis wens te blijven, ook al zal men mij daar, als het ook maar even kan, in de ruime omgeving niet aantreffen. Neen, ganschelijk niet — geen terroristen van Taliban of Teheran, niet uit Formosa of Washington: ik blijf even bij de vliegeniers die zonder diep na te denken een steekhoudend argument voor de mensheid (zouden moeten) leveren tot optreden tegen Volksvijand Nummer 1: MUG.

Bittere ernst

In het recentelijk verschenen boek van Bart Knols [1], met de korte, krachtige en vooral prikkelende titel MUG komen de begrippen neefje en nichtje in het register niet voor; daarentegen komen zweetvoeten en het aroma van Limburgse kaas wel voor, en zelfs heel direct in verband met het fenomeen steekvlieg.
Hoewel die beide laatste begrippen een cabareteske indruk maken, is het Knol bittere ernst: hij zelf heeft ontdekt dat Afrikaanse malariamuggen dol op genoemde verschijnselen zijn, en onder meer dat heeft hem — naast de verdiende waardering van talrijke individuen en (belangen)groeperingen — een Ig-Nobelprijs [2] opgeleverd.

Vooroordelen
Bart Knols zet in zijn boek de feiten in begrijpelijke taal op een rij, en hij rekent daarbij af met vooroordelen en fabels; daarnaast somt hij de ziekten op die door muggen worden overgedragen. De auteur wijst een apart hoofdstuk aan Chinese muggen in Neerlands Westland, en verder behandelt hij het fenomeen tropenkoorts in Europa.
Het zal de geïnteresseerde medemens in datgene wat Knols door zijn lezenswaardige en prettig leesbare boek vaststelt, duidelijk worden dat de reeds geruime tijd in gang zijnde — en zich in ijltempo uitbreidende — veranderingen van klimatologische aard tal van extra belastingen voor het leven van alledag met zich zullen meebrengen, en dat meer ziekten als staartje van de MUG binnen niet al te lange tijd zich in onze contreien steeds meer en vaker zullen manifesteren. Wij zullen dan ook vast wel moeten zorgen voor een dan rap crescendo in de omzet van klamboes in de eigen omgeving.

[1] Bart Knols is medisch entomoloog, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam.

[2] De Ig-Nobelprijs werd in 2006 uitgereikt aan Bart Knols, evenals aan 'Eendenman' Kees Moelker; een foto van de ceremonie aan de Harvard-Universiteit van deze parodie op de aloude Nobelprijs is in het boek MUG opgenomen op pagina 81. Over deze alternatieve Nobelprijs kunt u hier meer lezen.
__________

Bart Knols: MUG. — De fascinerende wereld van volksvijand nummer 1. 256 pag., paperback; Nieuw Amsterdam Uitgevers, Amsterdam 2009. ISBN 978-90-468-0654-8.

____________

Afbeeldingen

1. Logo van de acties in de strijd tegen Malaria.

2. Voorzijde van het nieuwe boek van Bart Knols.

3. De auteur lacht de toekomst hoopvol tegemoet. Hij weet zo ongeveer wel wat er moet gebeuren om als westerlingen te kunnen overleven.

Kerstteksten van het Noorden tot Nieuw-Zeeland

Opbloeiende interesse
Gezien de nadrukkelijk toegenomen belangstelling, gedurende de afgelopen weken, voor oudere bijdragen op deze site en een andere waarop mijn artikelen worden gepubliceerd, welke kerst- en/of eindejaarsteksten tot thema hadden, is het wellicht aardig om ook tegen het einde van 2009 nog een bundel in uw aandacht aan te bevelen.
Inhoudelijk beperken we ons, vanzelfsprekend, tot die gedeelten van de publicatie welke betrekking hebben op auteurs of op andere elementen die betrekking hebben op de periode in de geschiedenis van kunst en cultuur die onverbrekelijk zijn verbonden aan dit elektronische tijdschrift.

Weihnachten rundum die Welt
Tien jaar na de eerste editie van de dtv-bundel Weihnachten rundum die Welt is, onlangs in oktober, een nieuwe uitgave in het licht gegeven. Van de in totaal vijftig legenden en sprookjes, beschreven gebruiken en verhalen, zijn er negen die bij onze periode horen.
Al is het niet het eerste waar je aan denkt, gezien de 'omvang' van de bundel, kom je in aanraking met kerstfeesten die zich op warme stranden afspelen. Van groter belang is echter de kwaliteit van hetgeen wordt verhaald. De volkssprookjes die uit publicaties komen welke in het fin de siècle zijn verschenen, zijn afkomstig uit Denemarken, Noorwegen en Zweden.

Oude bekenden en vreemdelingen
Twee Russen, een Noor, twee Engelsen, drie Duitser en een Fransman passen in ons tijdperk , en van die lettergoochelaars zijn er vijf die al geruime tijd wereldvermaardheid genieten: Charles Dickens (1812-1870), Thomas Hardy (1840-1928), Nikolaj Leskov (1831-1895), Lenoid Andrejev (1871-1919) en Fridtjof Nansen (1861-1930).Van de twee in geringe(re) mate bekenden hebben we de exacte biografische data niet beschikbaar; die hadden dan ook, evenals die van alle andere auteurs die in de bundel voorkomen, achterin dienen te worden opgenomen met de levensdata, zoals dat in dergelijke uitgaven te doen gebruikelijk is.
Joseph Roth (1894-1939) geniet grote Europese bekendheid, en dat geldt eveneens voor de Provençaalse Fransman Frédéric Mistral (1830-1914). Het zal u dan ook niet verbazen dat van de laatstgenoemde een verhaal over kerstmis in de Provence in de bundel te vinden is.

Antieke bede uiterst actueel
Sedert oktober van dit jaar is er weliswaar nog een kerstbundel bij dezelfde uitgeverij uitgekomen met de — althans in onze actuele context — veelzeggende titel Weihnachten bleibt Weihnachten [1]. Van de achtendertig daarin voorkomende bijdragen is er één afkomstig van de schrijfster Else lasker-Schüler (1869-1945), overigens uit 1936. De laatste bladzijde van de bundel is echter voor ons veel interessanter, en in meer dan één opzicht.
Aangezien kerstmis in wezen tot en met de dag van Driekoningen — 6 januari — duurt, misstaat een bijdrage over Nieuwjaar niet. De hehartenswaardige uitsmijter van dat boek stamt uit het jaar 1883 en is afkomstig uit de mond van de toenmalige pastoor van de Sint Lambertuskerk in Münster. Het is een nieuwjaarsbede, bestaande uit 15 regels, die op bijna alle punten intens brisant is — wellicht op twee regels na, maar die mag u zelf ontdekken. De thema's die in dat relatief korte stuk aan de orde komen, zijn dermate actueel dat men niet verbaasd zou opkijken als een 'voorganger' deze nu zou hebben bedacht, dan wel opnieuw in zijn geheel zou uitspreken. Je kunt dan ook nauwelijks anderd dan de Prediker uit de Bijbel op zijn woord — Er is niets nieuws onder de zon [2] — te geloven. Daarom willen wij u die bede uit 1883 niet onthouden.

FROMMER WUNSCH

Neujahrsbitte des Pfarrers von St. Lamberti in Münster an seine Gemeinde (1883)

Herr, setze dem Überfluss Grenzen
und lasse die Grenzen überflüssig werden.
Lasse die Leute kein falsches Geld machen,
aber auch das Geld keine falschen Leute.
Nimm den Ehefrauen das letzte Wort
und erinnere die Ehemänner an ihr erstes.
Schenke unseren Freunden mehr Wahrheit
und der Wahrheit mehr Freunde.
Bessere solche Beamte, Geschäfts- und
Arbeitsleute die wohl tätig sind
aber nicht wohltätig sind.
Gib den Regierenden ein besseres Deutsch
und den Deutschen eine bessere Regierung.
Herr, sorge dafür, dass wir alle in den
Himmel kommen — aber nicht sofort.
__________

[1] Weihnachten bleibt Weihnachten. Herausgegeben von Brigitta Rambeck. dtv 21176.

[2] Het Prediker-woord dat er "niets nieuws is onder de zon" is te vinden in de Boeken des Ouden Verbonds: De Prediker I:9.

____________

Weihnachten rundum die Welt. Mit 50 Bildern. Herausgegeben von Gudrun Bell. 256 pag. paperback; Neuausgabe, dtv 13820. Deutscher Taschenbuch Verlag, München, Oktober 2009. ISBN 978-3-423-13820-8. Prijs € 9,90 (in de BRD en bij Boekhandel Die Weisse Rose, in Amsterdam.
____________
Afbeeldingen
1. Voorzijde van de dtv-bundel Weihnachten um die Welt uit oktober 2009.
2. Voorkant van de in oktober 2009 voor het eerst verschenen dtv-bundel Weihnachten bleibt Weihnachten.

Massamoordenaar malaria — Canvas-documentaire

Het tweede Nederlandstalige, Belgische televisienet CANVAS zendt op dinsdag 15 december, 's avonds tussen 22:10 uur en 23:05 uur, een documentaire van Alain Tixier over niet alleen de wetenschappelijke kanten van de ernstige infectieziekte die wij kennen als malaria, maar tevens met betrekking tot de politieke en economische aspecten daarvan.
De ziekte is nog altijd in diverse delen van de wereld een levensbedreigende moloch en mede daarom worden er vandaag de dag op tal van plekken nog inzamelingen gehouden. Zo ook in Groningen en omgeving waar dezer dagen Het Glazen Huis wordt opgesteld met deejays van Hilversum, die zich ten doel hebben gesteld zoveel mogelijk geld bijeen te halem dat kan worden gebruikt voor de bestrijding van deze ziekte.
__________

Afbeelding: geïnfecteerde rode bloedcel.