zondag 27 september 2009

Roman Polanski zondag in Zwitserland gearresteerd

Ruim vier decennia geleden liet de Franse acteur filmregisseur van Poolse origine, Roman Polanski (*1933), de vampiers dansen in de film The Fearless Vampire Killers (1967 — NL: Met mijn tanden in jouw nek; D: Tanz der Vampire) [1]; vanaf heden zal er voor hemzelf sprake zijn van een dans met Zwitserse rechters, aangezien de man op zondag 27 september door de politie van de Zwitserse stad Zürich werd gearresteerd. De opdracht daartoe kwam uit de hoofdstad van het eedgenootschap waar een verzoek uit de VS was binnengekomen.
Die arrestatie heeft een achtergrond die meer dan dertig jaar terug ligt; de aanleiding daartoe vormt een beschuldiging dat hij zich — in 1977, tijdens een verblijf ten huize van zijn vriend Jack Nicholson — seksueel zou hebben vergrepen aan een 13-jarig meisje. Hoewel hij voor dat gebeuren werd gearresteerd, kreeg hij wel toestemming een lopend filmproject af te maken, en in die periode is hij erin geslaagd via Londen naar Parijs te vluchten, en sedertdien zou hij onmiddellijk worden gearresteerd zodra hij VS-bodem zou betreden. Pogingen van de kant van de VS om hem uitgeleverd te krijgen of hem in Frankrijk te laten berechten, werden afgeketst.
Die Zwitsers houden er een heel dwaas beleid op na als het erom gaat heel oude kwesties opnieuw op de agenda te zetten. Enige jaren geleden overkwam het de Franse componist en dirigent Pierre Boulez (*1925) dat hij tussen twee concerten even in Zwitserland was en eveneens werd gearresteerd vanwege zijn uitspraak van zo'n vier decennia geleden dat alle operahuizen van de wereld in brand gestoken dienden te worden. Dat was vanzelfsprekend een symbolische uitspraak, hetgeen zelf de minst begaafde politicus en politiefunctionaris kon begrijpen als hij/zij/het de moeite had genomen om eens te kijken waar Boulez zoal als dirigent had gewerkt nadat hij die mededeling in de wereldpers terug had kunnen vinden. Onder meer in het Walhalla van de Duitse opera: het op instigatie van Richard Wagner (1813-1883) gebouwde Festspielhaus op de groene heuvel van Bayreuth.
Zenuwzieke dienstklopperij, die snel met een sisser afliep, ook en vooral doordat Boulez een internationale bekendheid was en er van alle kanten hulptroepen kwamen opdagen, onder wie de meest vooraanstaande (onder meer) Zwitserse politici. Dit is thans in de kwestie Roman Polanski eveneens het geval: de Franse minister voor cultuur, Frédéric Mitterand meldde zelf dat hij president Sarkozy hierover heeft geïnformeerd en die heeft op zijn beurt laten weten dat hij een snelle afwikkeling van de kwestie met betrekking tot de Franse staatsburger Polanski als gewenst beschouwt.
In Zwitserland liet het Verbond van regisseurs inmiddels weten het een cultureel schandaal te vinden wat er is gebeurt, en dat dit het aanzien van Zwitserland ernstig zal schaden. En daarin staat deze club ook niet alleen.
Al met al een verheugende zaak, die echter nimmer zoveel stof zou hebben doen opwaaien als het een eenvoudige staatsburger was geweest die in deze justitiële mallemolen zou zijn beland. Alle mensen zijn weliswaar 'gelijk', maar er zijn nog steeds groepen die in min of meerdere mate gelijker zijn.
__________
[1] In die door Polanski geregisseerde, hier en daar slapstickachtige speelfilm trad de regisseur zelf op in één der hoofdrollen en dat gold tevens voor zijn toenmalige echtgenote Sharon Tate (met wie hij in januari 1968 was getrouwd en die in augustus 1969, acht maanden zwanger, door de bende van Charles Manson werd vermoord.
__________
Afbeelding: Regisseur Roman Polanski tijdens het Filmfestival van Cannes in 2002.

maandag 14 september 2009

Televisie-duel in werkelijkheid niet meer dan duet

Sommigen zullen er misschien toch nog wel op hebben gehoopt, maar vanzelfsprekend had bijna niemand er nu nog op gerekend dat het zogenaamde TV-Duel tussen bondskanselier Angela Merkel van de zogeheten christen-democraten (CDU/CSU) en de zichzelf als sociaal-democraat beschouwende huidige Minister van Buitenlandse Zaken in het kabinet Merkel — Frank-Walter Steinmeier (SPD) — een spectaculair of zelfs maar zinnenprikkelend gebeuren zou worden. Maar dat het zo langs lijnen van geleidelijkheid zou verlopen dat het adjectief slaapverwekkend hier van toepassing zou blijken, is wel het andere uiterste.
Hoewel Angela Merkel verklaarde verder te willen met de rechts-liberale partij FDP, bleken na afloop van het debat diverse toeschouwers ervan overtuigd te zijn dat die Angie, net als Steinmeier, zich erop voorbereidt om de huidige, zwart-rode coalitie voort te zetten. Hoewel ik zelf meen dat ze zich wel degelijk een andere combinatie ten doel heeft gesteld, zal het er — mede gelet op de huidige cijfers die komen bovendrijven na enquêtes, waarbij er steeds minder draagvlak blijkt voor een zwart-gele coalitie —toch, onvermijdelijk, op uitdraaien, en dat beseffen die beiden natuurlijk heel goed. Cijfermatig ligt die zwart-gele combinatie inmiddels al beneden de vijftig procent, maar nader bekeken blijkt zelfs maar één derde van het Duitse volk zo'n combinatie wenselijk te achten.
Alleen Steinmeier is er zondagavond in geslaagd om zich nog enigermate te profileren door terecht te wijzen op de praktische onmogelijkheid van Merkels plannen voor verdere belastingverlaging: "Daarvoor is de komende jaren een economische groei van negen procent nodig." Zou er in dat hele Duitsland een nuchter iemand te vinden zijn, die daarop zelfs maar hoopt? Tevens slaagde Steinmeier erin Merkels wens, de atomaire energie langer als tussenfase te blijven benutten, aan de kaak te stellen. Voor het overige was het bijna op alle onderwerpen vier handen kruislings op twee buiken.
Alles hangt er nu van af of er in de komende twaalf dagen iets spectaculairs voorvalt dat voor één der beide partijen slecht zou kunnen uitpakken. Voor het overige is het op dit moment gerechtvaardigd om ervan uit te gaan dat er een voortzetting — echte vernieuwing is een waarachtig ander thema — zal komen van de zwart-rode coalitie. Of het binnen die constellatie zo af en toe wellicht ietwat meer zal knallen dan tijdens het TV-duel van zondag 13 september — dat als TV-duet de geschiedenis zal ingaan — staat vooralsnog in de sterren.
Wellicht doet de geïnteresseerde lezer er goed aan nog eens na te lezen hoe Thomas Wieczorek over de protagonisten in de Duitse verkiezingsstrijd denkt. Zijn bevindingen omtrent al die "dilettanten" kunt u lezen in het recentelijk verschenen boek dat we u graag nog eens onder de aandacht brengen. Meer daarover kunt u lezen in een bijdrage van maandag 31 augustus.
____________
Afbeeldingen
1. Angela Merkel, CDU-cheffin en huidig Bondskanselier van de BRD.
2. Frank-Walter Steinmeier, huidig Minister van Buitenlandse Zaken in het kabinet Merkel van de BRD.
3. Voorzijde van het recentelijk verschenen boek over het onvermogen van de hudige Duitse politici. Strikt aanbevolen.

dinsdag 8 september 2009

Ghadaffi wil dat Zwitserland wordt opgedeeld

Absurditeit ten top
Dat de internationale politiek Lybië sterk in de gaten moet (blijven) houden, werd onlangs reeds duidelijk na de gebroken belofte dat er geen sterke poespas zou worden bedreven bij de terugkeer van de gegratieerde, vermeende dader van de Schotse Lockerbie-aanslag. En thans ligt er ook nog de uitspraak van president Moeamar al-Ghadaffi (* 1942) waarin hij uiteenzet dat de Verenigde Naties Zwitserland moeten opdelen. Hij heeft het, voorafgaande aan het voorzitterschap dat zijn land één jaar lang zal uitoefenen, als officiële aanvraag ingediend. De drie verschillende te vormen onderdelen van Zwitserland moeten aan Italië (Ticino), Frankrijk (Romandie) en Duitsland (Deutsch-Schweiz) worden afgestaan, waarna het begrip Zwitserland van de kaart kan worden verwijderd.
Aangezien deze provocatie niet alleen absurd-tot-in-het-imbeciele is, maar in strijd met het Volkerenrecht, is het niet erg zinvol uitgebreid op dat voorstel in te gaan.
In ieder geval — en daar gaat het Ghadaffi immers altijd om — staat hij weer in het middelpunt van de internationale belangstelling en is er tegelijkertijd minder aandacht voor het 'schandaal' omtrent de — jawel: ondanks de veroordeling, niets meer dan — vermeende verantwoordelijke voor de Lockerbie-tragedie, vooral omdat dit een groter internationaal thema is.

Zwitserland anders
Op dezelfde dag dat me een persmededeling bereikte met betrekking tot het bovenstaande, was er een boeken-, kunst- en atiekmarkt in mijn woonplaats, welke mede als gevolg van de voortreffelijke weersomstandigheden, goed werd bezocht en waar mijns inziens ook heel redelijk zaken werden gedaan. Van één van de oude getrouwe boekhandelaren kreeg ik onder meer het boek Beschreibung einer Landschaft — Schweizer Miniaturen, samengesteld uit het werk van Hermann Hesse (1877-1962), die met de miljoenenoplagen van zijn werken in zowel de Verenigde Staten alsook in Japan de meest gelezen schrijver van de twintigste eeuw heeft gemaakt.
In de éénenveertig, zeer uiteenlopende, miniaturen geeft Hesse niet alleen een beeld van veel verschillende plekken in Zwitserland, maar worden er eveneens herinneringen opgehaald, worden er contacten met personen, of reminiscenties aan het oeuvre van diverse artistieke lieden: figuren die als typerend voor de Zwitserse cultuur mogen gelden: de dichter Albert Steffen (1884-1963), de veelzijdige schrijver Robert Walser (1878-1956) en de briljante componist Othmar Schoeck (1886-1957), die allen tijdgenoten van Hesse waren.
Over het land zelf schrijft Hesse:
"Man ist fleißig in der Schweiz und sucht sein mäßiges Kapital an natürlichem Reichtum lug und zäh zu verwalten. Man ist auch dem Gemeinsinn und der Vaterlandsliebe offen. man liebt die Heimat, aber auch um ihrer Schönheit, um ihrer Seele willen . . . Und schließlich bringt das kleine fleißige land noch als Luxusblüte diese heute verlachten, später verehrten Sonderinge von Künstlern hervor, auffallend viele sogar, und in den besten von ihnen mündet dem die kleine Schweiz wieder in die große Welt und aus dem national Determinierten wird Menschheitsgut."
Misschien moet dat nog even in het 'Lybisch' worden vertaald voordat Ghadaffi zich nog meer gaat blameren.
____________
Afbeeldingen
1. De Lybische leider Moeammar al-Ghadaffi.
2. Voorzijde van de paperback-uitgave van Beschreibung einer Landschaft, verschenen bij Suhrkamp, Frankfurt am Main, in 1992, st 1970.

dinsdag 1 september 2009

Documentaire over stelende zigeunerkinderen

Heikel thema
BBC Two Television pakt op woensdag 2 september, in een aflevering van de documentaire serie This world een heikel thema op. Instituten tegen discriminatie zullen er eventueel schande van spreken, maar zolang met de inhoud van de film geen algemeen oordeel over hele volksgroepen wordt uitgesproken, mag men niet doof zijn voor de geluiden die afkomstig zijn van mensen die enige ervaring hebben opgedaan met het fenomeen, en mag men evenmin blind zijn voor de eventuele gevolgen van het negeren van het, zonder twijfel pijnlijke, thema.
Onder de titel Gypsy child thieves kunt u, tussen 20:00 uur en 21:00 uur onze tijd, op genoemde televisiezender zien hoe georganiseerde bendes in diverse Europese landen gebruik maken van Roemeense zigeunerkinderen om te bedelen en diefstallen te plegen. Decennia geleden is dat ook al voorgekomen, al viel er toen niet direct een link te creëren tussen de gebeurtenissen en de georganiseerde misdaad. Wel viel op dat de kinderen in kwestie met wachtende ouderen in luxe buurten van steden en dorpen in ons land bij wat 'duurdere huizen' hebben aangebeld en dan vroegen of ze een beetje water mochten (komen) drinken, dan wel even van het toilet gebruik maken.

Presentatie
De film wordt gepresenteerd door Liviu Tipurita, die niet alleen van Madrid via Milaan tot in Roemenië de omschreven gebeurtenissen direct heeft gevolgd, en daarover haar oordeel heeft, maar tevens laat zien op welke wijzen deze groepering — die in wezen Roma dient te worden genoemd — wordt gediscrimineerd enerzijds, en welke pogingen aan de andere kant worden ondernomen om deze groeperingen op te nemen in de algemene cultuur van de Europese landen in kwestie.
__________
Afbeelding: Documentairemaakster Liviu Tipurita (Foto BBC Television.)